اثر پرایمینگ بر شاخص های جوانه‌زنی بذر شش گیاه زینتی فصلی

سابقه و هدف: جوانه زنی سریع گیاهان حاشیه‌ای از جمله گل‌های آهار، میخک، مینای چمنی، گازانیا، همیشه بهار و کوکب کوهی باعث تسریع در ایجاد فضای سبز می‌شود. پرایمینگ یکی از تیمارهای افزایش دهنده قدرت جوانه‌زنی بذرها ‌می‌باشد. طی پرایمینگ، بذرها مقداری آب جذب کرده به طوری که مراحل اولیه جوانه‌زنی بذر انجام ‌می‌شود، اما ریشه‌چه خارج نمی‌شود. تیمار پرایمینگ باعث یکنواختی سبزشدن و کوتاه کردن زمان کاشت تا سبز شدن و حفاظت بذرها از عوامل زنده و غیرزنده در مرحله بحرانی استقرار گیاهچه ‌می‌شود. ترکیبات شیمیایی که به درون رویان نفوذ و فعالیت متابولیکی را تحریک ‌می‌کنند، اغلب در القای جوانه‌زنی مؤثرند. از آنجایی که آماده سازی سریع گیاهان فصلی در موفقیت احداث فضای سبز حایز اهمیت فراوان است لذا این آزمایش با هدف مطالعه اثر پرایمینگ بذر بر شاخص‌های جوانه‌زنی چندگیاه زینتی انجام شد.مواد و روش‌ها: به منظور بررسی اثر پرایمینگ بذر بر شاخص‌های جوانه‌زنی بذر گلهای همیشه بهار (Calandula officinalis)، میخک (Dianthus caryophyllus)، آهار (Zennia elegans)، مینای چمنی (Bellis perennis)، گازانیا (Gazania splendens) و کوکب کوهی (Rudbeckia hirta) آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی و سه تکرار انجام گردید. تیمارهای پرایمینگ شامل شاهد، 50 میلی‌گرم در لیتر جیبرلین، NaCl 1% و آب مقطر بود که بر روی شش گیاه مزبور اعمال شد. صفات مورد ارزیابی شامل درصد جوانه‌زنی، ارزش جوانه‌زنی بذور، سرعت جوانه‌زنی، میانگین درصد جوانه‌زنی روزانه و حداکثر جوانه‌زنی روزانه بود. منحنی جوانه زنی گیاهان مورد آزمایش تحت تیمارهای مختلف نیز رسم شد.یافته ها: نتایج نشان داد میخک، آهار و مینای چمنی بیشترین درصد جوانه‌زنی را به خود اختصاص داده‌اند و کمترین جوانه‌زنی مربوط به گازانیا بوده است. از تیمارهای آزمایشی، پرایمینگ با آب بیشترین میانگین جوانه‌زنی و حداکثر درصد جوانه‌زنی را داشته و در اثرات دوجانبه تیمارهای "مینای چمنی × بدون پرایمینگ" بر درصد جوانه‌زنی، میانگین جوانه‌زنی روزانه، ارزش جوانه‌زنی، تعداد جوانه‌زنی در روز و حداکثر درصد جوانه‌زنی بذرها و همچنین "مینای چمنی × پرایمینگ با NaCl 1%" نیز بر درصد جوانه‌زنی و میانگین جوانه‌زنی بذرها بیشترین تأثیر را داشته‌اند. نتیجه گیری: براساس نتایج این آزمایش واکنش بذر گونه های مختلف گیاهی به انواع تیمارهای پرایمینگ یکسان نبوده است ولی به طور کلی پدیده پرایمینگ موجب بهبود شاخص های جوانه زنی بذرها می شود. در این پژوهش تیمار پرایمینگ با آب حداکثر جوانه‌زنی را داشته است، از آن‌جا که این روش از پرایمینگ، ساده، ارزان و نیاز به مواد شیمیایی ندارد می‌توان این روش را به تولید کنندگان توصیه نمود.واژگان کلیدی: پرایمینگ بذر، جوانه‌زنی بذر، گیاهان زینتیT